Πρόγραμμα
Κύκλος μαθημάτων: Η μετανάστευση των Ελλήνων στην Αμερική
ΣΥΝΔΕΣΗ

Curriculum

Η μετανάστευση των Ελλήνων στην Αμερική

Video lesson

“Μουσικά δολάρια”

Με τις τσέπες αδειανές

Γ.Κατσαρός, Με τις τσέπες αδειανές

Πρόγραμμα Αναπαραγωγής Ήχου

Στίχοι

Τι θα κάνουμε, βρε φίλοι, στην κατάστασιν αυτήν
που χαμένοι πάμε όλοι εδώ στην Αμερικήν.

Όπου φτώχεια έχει πέσει και δε βρίσκομε δουλειά
και τα έξοδα δε βγαίνουν και τραβούμε συμφορά.

Πώς θυμάμαι τις ημέρες που ’χαμε τα τάλιρα
που ετρώγαμε μπριτζόλες και τώρα τρώμε λάχανα.

Που πηγαίναμε στους γάμους κι ηφωνάζαμε “τεξί”
τώρα πάμε με τα πόδια μέξω εις την εξοχή.

Που πηγαίναμε στο θέατρο κι ηφωνάζαμε “τεξί”
τώρα πάμε με τα πόδια μέξω εις την εξοχή.

Με τα μούτρα κρεμασμένα, με τις τσέπες αδειανές
περπατούμε μες στους δρόμους, μα με σκέψες, συλλογές.

Πώς θυμάμαι τις ημέρες που ’χαμε τα τάλιρα
που ετρώγαμε μπριτζόλες και τώρα τρώμε λάχανα.

Που πηγαίναμε στους γάμους κι ηφωνάζαμε “τεξί”
τώρα πάμε με τα πόδια μέξω εις την εξοχή.

Που πηγαίναμε στο θέατρο κι ηφωνάζαμε “τεξί”
τώρα πάμε με τα πόδια μέξω εις την εξοχή.

Με τα μούτρα κρεμασμένα, με τις τσέπες αδειανές
περπατούμε μες στους δρόμους, μα με σκέψες, συλλογές.

Με τα μούτρα κρεμασμένα, με τις τσέπες αδειανές
περπατούμε μες στους δρόμους, Χούβερ, τι μας έκανες.

 

Το δολάριο

Π.Κυριακός, Το δολάριο

Πρόγραμμα Αναπαραγωγής Ήχου

Στίχοι

Πέτρος Κυριακός: Γεια σας ρε βλάμηδες. Τι γινόσαστε, ρε ριμάλια;
Άγνωστος Άντρας: Good morning mister Pete, how are you?
Π.Κ.: Κακά, ψυχρά κι ανάποδα. Σκούρα τα πράματα.
Α.Α.: Where you were all this time?
Π.Κ.: Πού ήμανε; Είχα πάει κάτω στην Αθήνα να σπάσω κέφι.
Α.Α.: How business there?
Π.Κ.: Σαν τον κάβουρα. Αφού δούλεψα καρβουνιάρης στο Βύρωνα για να ξαναγυρίσω πίσω στην Αμέρικα. Μπήκες;
Α.Α.: That’s all.
Π.Κ.: Μην την ξαναπείς αυτήν την κουβέντα, μωρέ βλάμη, έτσι να χαρείς τη γριά σου.
A.A.: Why?
Π.Κ.: Γιατί; Γιατί η καταστροφή μου ήταν το δατς ολ (that’s all), το νόου (no) και το ολράιτ (all right).
Α.Α.: Μα όπως θέλεις. Λοιπόν, πώς τα πέρασες στην Αθήνα, καλά;
Π.Κ.: Τι καλά, που αν ακούσεις τι ετράβηξα θα σηκωθεί η τρίχα σου σαν αγριογούρουνο. Πάνε τα δολάριά μου. Με μαδήσανε σαν κοτόπουλο και μ’ αφήσανε βέρτζιο και ρέστο, αδερφέ μου.
Α.Α.: Μα εσύ είσαι έξυπνος άνθρωπος, πώς το ‘παθες αυτό;
Π.Κ.:Ρε, είμαι μάγκας και ατσίδα, αλλά εκεί κάτω είναι μεγάλη μηχανή. Μόλις ακούσαν το δατς ολ (that’s all) και το γες (yes), σου λέει εδώ είναι το ψητό. Μου τάξανε, που λες, λαγούς με πετραχήλια, τα δολάρια δεν φτάσανε, υπέγραψα και κάτι γραμμάτια και αν δεν προλάβαινα να φύγω, θα με βάζανε και στη ψειρού.
Α.Α.: Ρε, τον κακομοίρη τον Pete.
Π.Κ. Άκου τώρα και τη συνέχεια, αδερφέ.

 Ρε, δε θα ξαναπάω, μάγκες, στην Αθήνα
γιατί όταν πάτησα στον Πειραιά
οι συγγενείς μου που ψοφάγαν απ’ την πείνα
όλοι δολάρια μου γυρεύαν δανεικά.

Και μόλις άρχισα να λέω το ολράιτ (all right)
το σουρ (sure), το γουέλ (well), το γες (yes) και το δατς ολ (that’s all)
μου δώσαν κι έπινα ουίσκι μπλακ γουάιτ (black white)
γυρεύαν να μου φάνε και τις μεζεσόλ, ο γες (o yes).

Π.Κ. & Α.Α.: Αχ δολάριο, όποιος αγαπάει
στην Αθήνα ποτέ του να μην πάει
γιατί όποιος θα σε αντικρίσει, πω, πω, πω, πω, βρε, τι καημό
δανεικά θα σου ζητήσει.

Π.Κ.: Ένας λεφτά ζητούσε σπίτι για να χτίσει
και με τραβάγαν μέσα στο χωριό
και τα κορίτσα τσακωνόντουσαν στη βρύση
ποια απ’ όλες να με πρωτοπάρει για γαμπρό.

Π.Κ.: Κι αφού επέρασα σα λόρδος έξι μήνες
και τα δολάρια εκάνανε φτερά
αρχίσανε, που λες, οι δυνατές οι πείνες
κι όλοι μου λέγανε αυτά ‘ναι τυχερά, δατς ολ (that’s all).

Π.Κ. & Α.Α.: Αχ δολάριο, όποιος αγαπάει
στην Αθήνα ποτέ του να μην πάει
γιατί όποιος θα σε αντικρίσει, πω, πω, πω, πω, βρε, τι καημό
δανεικά θα σου ζητήσει.

Ερωτήσεις

  1. Ποιος είναι ο Χούβερ στον οποίο αναφέρεται το πρώτο τραγούδι και τι είναι αυτό που “τους έκανε”;
  2. Τι στοιχεία αντλούμε για την οικονομική κατάσταση των Ελλήνων μεταναστών της Αμερικής;
  3. Τι συνέβη στον “πρωταγωνιστή” του δεύτερου τραγουδιού κατά την επιστροφή του στην Αθήνα;
  4. Τι στοιχεία αντλούμε για τον τρόπο που αντιμετώπιζαν οι συγγενείς και οι γνωστοί τον Έλληνα μετανάστη;
  5. Από τι είδους παράσταση μπορεί να προέρχεται το δεύτερο τραγούδι; Πατήστε επάνω στον δίσκο για να δείτε περισσότερες πληροφορίες.

Θέματα προς συζήτηση

  1. Ποια σημασία θεωρείτε ότι έχουν για τους μετανάστες τα τραγούδια και οι μουσικές από την πατρίδα τους; Ποια σημασία θεωρείτε ότι είχαν για τους Έλληνες μετανάστες στις αρχές του 20ού αιώνα και ποια για όσους μεταναστεύουν στις μέρες μας; Συζητήστε τα στοιχεία που κατέγραψε ο καθένας από εσάς και αιτιολογήστε τις θέσεις σας.
  2. Ποια σημασία θεωρείτε ότι έχει για τους μετανάστες η μητρική τους γλώσσα; Ποια σημασία θεωρείτε ότι έχει για τους Έλληνες μετανάστες στις αρχές του 20ού αιώνα και ποια για όσους μεταναστεύουν στη σημερινή εποχή; Συζητήστε τα στοιχεία που κατέγραψε ο καθένας από εσάς και αιτιολογήστε τις θέσεις σας.
  3. Ποια σημασία θεωρείτε ότι έχουν για τους μετανάστες τα έθιμα, οι παραδόσεις και ο πολιτισμός τους; Ποια σημασία θεωρείτε ότι είχαν και ποια έχουν για τους Έλληνες μετανάστες; Συζητήστε τα στοιχεία που κατέγραψε ο καθένας από εσάς και αιτιολογήστε τις θέσεις σας.
  4. Τι αλλαγές επέρχονται στη ζωή των μεταναστών, αλλά και στον τρόπο αντιμετώπισής τους, με την οριστική εγκατάστασή τους στη χώρα υποδοχής; Διατηρούν και σε ποιο βαθμό τα έθιμα, τις παραδόσεις, τον πολιτισμό  και την ταυτότητα τους; Ποια η επιρροή και οι επιπτώσεις από την ένταξη στο νέο περιβάλλον; Τι θεωρείτε ότι ισχύει για τους Έλληνες μετανάστες τότε και σήμερα;
  5. Τι θεωρείτε ότι μπορούν να προσφέρουν οι μετανάστες στη χώρα υποδοχής και τι η χώρα υποδοχής στους μετανάστες, και ιδιαίτερα από πολιτισμική άποψη; Συζητήστε τα στοιχεία που κατέγραψε ο καθένας από εσάς και αιτιολογήστε τις θέσεις σας.

Δραστηριότητες

Δραστηριότητα 1
Αναζητήστε τη σημασία των λέξεων/όρων διαπολιτισμικότητα, πολυπολιτισμικότητα, κοσμοπολιτισμός, ώσμωση, πολιτιστική πολυμορφία, ταυτότητα, εξετάστε αν συνδέονται με τη μετανάστευση και πώς, παρουσιάστε τα πορίσματα της έρευνάς σας στην τάξη και συζητήστε το θέμα αιτιολογώντας τις απόψεις σας.

Δραστηριότητα 2
Βρείτε τραγούδια άλλων λαών που αναφέρονται στη μετανάστευση και διοργανώστε μια συναυλία ή μια παρουσίαση στο σχολείο με θέμα τραγούδια της μετανάστευσης από όλο τον κόσμο. Μπορούν να σας βοηθήσουν οι συμμαθητές σας μετανάστες.