Αίτια

Το τέλος του 19ου αιώνα και η αρχή του 20ού πρέπει να θεωρηθούν από τις δυσκολότερες και οδυνηρότερες περιόδους στην ιστορία της νεότερης Ελλάδας. Τα οικονομικά προβλήματα που συσσωρεύονται μετά την κρίση του σταφιδικού ζητήματος, το οποίο προκάλεσε την κήρυξη της χώρας σε πτώχευση το 1893 και την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ) το 1898, δημιούργησαν, σε συνδυασμό με την ήττα από τους Τούρκους στον πόλεμο του 1897, συνθήκες απόγνωσης στους αγρότες, ιδιαίτερα της Πελοποννήσου. Aπό το 1893 με ολοένα αυξανόμενους ρυθμούς άρχισε η μεγάλη μετανάστευση προς τις ΗΠΑ, που κράτησε ως το 1924, χρόνο εφαρμογής του νέου μεταναστευτικού νόμου, ο οποίος όριζε ελεγχόμενο αριθμό εισόδου πολιτών από κάθε χώρα. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου υπολογίζεται ότι περίπου μισό εκατομμύριο Έλληνες εγκατέλειψαν τη χώρα.

Όλοι όσοι πονούσαν τον αγρότη του Μωριά περιγράφουν την αθλιότητα μέσα στην οποία ζούσε. Ξυπόλητος, γυμνός, κουρελής, ατροφικός. Το κρέας δεν το δοκίμαζε παρά μόνο δύο φορές το χρόνο. Το κρομμύδι, η μπομπότα και η ελιά ήταν το μόνιμο φαγητό του, χρόνο καιρό πεινούσε. Τον καρπό που έφτυνε αίμα για να τον μαζέψει, του τον έπαιρναν οι τοκογλύφοι, οι έμποροι και οι άλλοι εκμεταλλευτές του. Σχολεία δεν υπήρχαν, γράμματα δεν μάθαινε, ζούσε σε τρώγλες και έκλαιγε τη μοίρα του. Όλα του ήταν μαύρα και σκοτεινά για αυτό άμα άνοιξε της Αμερικής ο δρόμος εκπατριζόταν. Η μετανάστευσή του ήταν η μόνη σανίδα σωτηρίας.

Γιάννης Κορδάτος, Ιστορία του αγροτικού κινήματος, εκδόσεις Μπουκουμάνη, Αθήνα, 1973

Αποτέλεσμα της υπερπόντιας μετανάστευσης των Ελλήνων, η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο του μαζικού ευρωπαϊκού μεταναστευτικού κύματος προς την αναπτυσσόμενη Δύση και συνδέεται με την ανάπτυξη μιας παγκόσμιας αγοράς εργατικού δυναμικού, ήταν να ερημώσει ο τόπος από το πιο ζωντανό και παραγωγικό κομμάτι του πληθυσμού, το οποίο έφευγε για να γλιτώσει από την πείνα και τη δυστυχία, αλλά και για να ξεφύγει από το καθεστώς της εκμετάλλευσης, της αισχροκέρδειας και της πλήρους απουσίας οποιασδήποτε κρατικής μέριμνας.
Οι Έλληνες, κυρίως άντρες από όλες τις παραγωγικές ηλικίες, ακόμα και ανήλικα παιδιά, έφευγαν μόνοι, χωρίς τις οικογένειές τους, με σκοπό να μείνουν προσωρινά στην Αμερική.  Αναζητούσαν καλύτερη τύχη και ευκαιρίες απασχόλησης, και έλπιζαν να συγκεντρώσουν χρήματα και να γυρίσουν σύντομα στην πατρίδα τους, είτε για να ξεχρεώσουν το υποθηκευμένο κτήμα τους, είτε για να δημιουργήσουν μια επιχείρηση στον τόπο τους, είτε για να προικίσουν τις ανύπαντρες αδερφές τους, ή, τέλος, για να αποκατασταθούν οι ίδιοι.