Στις αρχές του 20ού αιώνα η Ευρώπη βρίσκεται σε ειρήνη και ευημερία. Η «Ωραία Εποχή» είναι απόρροια προηγούμενων σημαντικών ιστορικών γεγονότων και εξελίξεων. Τα δίκτυα που δημιουργούνται και εξελίσσονται διακινούν ανθρώπους και τα προϊόντα τους, υλικά και άυλα. Μέσα σε αυτόν τον πολυεπίπεδο κόσμο εφευρίσκεται η ηχογράφηση και η αναπαραγωγή του ήχου. Οι πρώτες δισκογραφικές εταιρείες στέλνουν κινητά συνεργεία κυριολεκτικά σε όλη την οικουμένη, για να ηχογραφήσουν τοπικούς μουσικούς. Το εύρος του ρεπερτορίου είναι ατελείωτο. Η κοσμοπολίτικη συνθήκη μεγάλων αστικών κέντρων ευνοεί τους πολυστυλισμούς και τις πολυμορφικότητες. Αποικιοκρατία, επαναστάσεις, συρράξεις, προσφυγικά ρεύματα∙ το θέατρο, ο κινηματογράφος, το ραδιόφωνο, η φωτογράφιση, οι περιοδείες από ορχήστρες, αλλά και οι κυκλοφορίες στους πάσης φύσεως εμπορικούς διαύλους, μέσα σε έναν κόσμο που εξελίσσεται δυναμικά και ανισότροπα, διαμορφώνουν ένα σύνθετο πλέγμα από «κέντρα» και «περιφέρειες» σε εναλλασσόμενους ρόλους, που θέτουν τα μουσικά ιδιώματα σε κίνηση, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Τα δίκτυα μέσα στα οποία συμμετέχουν οι ελληνόφωνες μουσικές, συνομιλώντας διαρκώς με τους συνένοικούς τους, είναι μεγαλειώδη. Η δισκογραφία έχει ήδη προσφέρει σημαντικά εργαλεία στην κατανόηση των σχέσεων που αναπτύχθηκαν μεταξύ των «εθνικών» ρεπερτορίων. Αποτέλεσμα της εν εξελίξει έρευνας είναι ο «Kοσμοπολιτισμός στην Ελληνική Ιστορική Δισκογραφία».

Όπως είναι φυσικό, στα μεγάλα αστικά κέντρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας γύρω από την Μεσόγειο θάλασσα, οι «συνομιλίες» των ελληνόφωνων με τους συνενοίκους τους τουρκόφωνους μουσουλμάνους, καθολικούς ελληνόφωνους, Αρμένηδες, σεφαραδίτες και ασκενάζι Εβραίους, προτεστάντες λεβαντίνους, Ευρωπαίους και Αμερικάνους, υπήρξαν περισσότερο από έντονες. Πολύ συχνά, το εύρος αυτού του δικτύου εκτείνεται στα Βαλκάνια, στην Ανατολική και σε τμήμα ακόμη και της Κεντρικής Ευρώπης. Ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ ορθόδοξων και μουσουλμάνων, τα σχετικά τεκμήρια καταδεικνύουν τις μεταξύ τους μουσικές ανταλλαγές και αποσαφηνίζουν μια οικουμένη όπου όλοι συνεισφέρουν στο μεγάλο μουσικό «χωνευτήρι» και όλοι μπορούν να αντλήσουν από αυτό. Και να το επανακαταθέσουν, σε νέα μορφή, με αναδιαμορφωμένο το κείμενό του και το νόημά του, με άλλοτε σαφείς και άλλοτε θολές παραπομπές στο προ-κείμενό του. Μέχρι να το ανασύρει ξανά κάποιος άλλος, μέσα από το «χωνευτήρι», ώστε να γίνεται ξεκάθαρο πως, στην αναδημιουργική και δυναμική αυτή διαδικασία όπου η ρευστότητα κυριαρχεί, τέλος δεν θα υπάρξει. Μια περίπτωση που προέρχεται από τέτοιου τύπου ρεπερτόρια είναι και η παρούσα ηχογράφηση.

Η «Μερακλού» ηχογραφήθηκε στην Αθήνα τον Ιούνιο του 1933 από τον Στελλάκη Περπινιάδη ως σύνθεση του Γρηγόρη Ασίκη. Στην ετικέτα του δίσκου αναγράφεται «Ανατολίτικος χορός». Αποτελεί τη μοναδική καταγραφή του σκοπού στην ελληνόφωνη δισκογραφία.

Ο σκοπός, όμως, εμφανίζεται και στην τουρκόφωνη δισκογραφία. Συγκεκριμένα στο τραγούδι "Kakülünü çözersin", γνωστό και με τον τίτλο "Beyoğlu'nda gezersin". Η μουσική του τραγουδιού αποδίδεται στον Rıza Bey. Η παλαιότερη ηχογράφηση φαίνεται πως πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη τον Απρίλιο-Μάιο του 1904. Στην ετικέτα του δίσκου αναγράφεται ο τίτλος "Mahur - Kiakulni tcheuzersin" [Kakülünü çözersin] (Gramophone 650e – 2-12604) και η ορχήστρα αποτελείται από άγνωστο τραγουδιστή, τον Kemani [Aleksan] Ağa στο βιολί και άγνωστους μουσικούς στο νέι και το κανονάκι. Δύο περίπου χρόνια αργότερα το 1906 ηχογραφήθηκε, και πάλι στην Κωνσταντινούπολη, από τον Hafız Aşir Efendi ("Mahur Şarkı- Kakülünü çözersin", Odeon X-31999).

Το τραγούδι παραμένει ενεργό στο τουρκόφωνο ρεπερτόριο, παράγοντας συνεχώς νέες εκτελέσεις και διασκευές. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει, δε, η εμφάνιση του σκοπού σε πολλαπλά επιτελεστικά περιβάλλοντα, τα οποία καθορίζουν την εκτελεστική και, εντέλει, συνολικά την αισθητική του ταυτότητα. Ενδεικτικά:

– "Beyoğlu'nda gezersin",Gökçen Kaynatan ve Elektronikleri (δίσκος 45 στροφών, 1 Numara A.K. 06, 1973).
– "Beyoğlu'nda gezersin gözlerini süzersin", Leverkusen Musiki Cemiyeti (μεταφόρτωση στο YouTube το 2019).
– "Beyoğlu'nda gezersin", Maviğ Quartet (μεταφόρτωση στο YouTube το 2021).
– "Beyoğlu'nda gezersin", Seda Temel (μεταφόρτωση στο YouTube το 2024).